viernes, 1 de mayo de 2020

Aí vén o maio!

Os maios é o nome dun festival popular galego que forma parte do chamado ciclo de maio, un tempo de exaltación da natureza a principios da primavera, cuxas orixes se remontan ás civilizacións prerromanas. Adoita celebrarse ao redor do 1 de maio. Durante as festas, representacións, bailes e cancións realízanse arredor dos maios, estruturas tradicionalmente inspiradas nas figuras das árbores pero que hoxe adoptan formas máis variadas, con adornos de flores, follas e froitos.

Neste mes tradicionalmente celebrábase por toda Galicia a festa dos Maios, en cada zona xeográfica cunha representación diferente: así temos maios cónicos, maios figurados, Maias, e na provincia de Lugo os Maios humanos, xa descritos por Álvaro Cunqueiro. Este tipo de celebración pagá, tiña como fin celebrala chegada do bo tempo, tiña un fin propiciatorio para obter boas colleitas, afastar as inclemencias meteorolóxicas. Tamén a chegada do florecer e espertar da nai natureza.

Había dous tipos de cantigas para cantar arredor dos maios. Son raras as composicións tradicionais (só sobreviven en Portomarín e Lourenzá), que se aprenden e repiten ano tras ano. Máis comúns son os textos que se redactaron para cada ano, recollendo feitos da actualidade e, cada vez máis, críticas políticas. Estas coplas están impresas en follas cortadas que se venden aos asistentes. O museo de Pontevedra e a biblioteca Ben-Cho-Shey (na deputación de Ourense) contan con extensas coleccións que se cantaron ao longo do século XX. Nalgúns deles, comprobáronse os efectos da censura que modificaban os textos que a autoridade de servizo consideraba inapropiados.
 
Por todo isto, ahí vai o Maio, e que nesta ocasión espante a este coronavirus, e nos permita voltar a reencontrarnos todas e todos. 

 Que teñades un bo fin de semana!!

O MAIO

Aí vén o maio
de frores cuberto ...
Puxéronse á porta
cantándome os nenos;
i os puchos furados
pra min estendendo,
pedíronme crocas
dos meus castiñeiros.

Pasai, rapaciños,
calados e quedos;
que o que é polo de hoxe
que darvos non teño.
Eu sonvos o probe
do pobo gallego:
pra min non hai maio,
pra min sempre é inverno! ...

Cando eu me atopare
de donos liberto
i o pan non me quiten
trabucos e préstemos,
e como os do abade
frorezan meus eidos,
chegado habrá estonces
o maio que eu quero ...

Queredes castañas
dos meus castiñeiros? ...
Cantádeme un maio
sin bruxas nin demos;
un maio sin segas,
usuras nin preitos,
sin quintas, nin portas,
nin foros, nin cregos.


Manuel Curros Enríquez, Aires da miña terra
Cantado e musicado por Luis Emilio Batallán